spoiler içerir
GTA4'ün Revenge ve Deal adında iki finali var. doğru olan ve üzerine düşülen final Deal'dır, ancak rockstar bu müthiş finalin ağzına sıçmıştır, nasıl yapmıştır? size bunu anlatacağım.

Niko, Pegorino ve Dimitri ile son bir iş yapmak üzeredir. Ancak kafasında intikamını alıp (Dimitri'yi öldürüp), anlaşmayı bozup bu işlerden elini ayağını çekmekle, son işini yapıp parasını kazanmak arasında gidip gelmektedir. Bu esnada Niko, hayatında en önem verdiği iki kişiye danışır. Biri Roman, biri Kate.
Kate, Niko'ya anlaşmayı boşvermesini tavsiye eder. Roman ise anlaşmayı yapıp parayı kazanmasını ve bu işlerden kurtulmasını tavsiye eder. Bu noktada Niko'yu iki gelecek bekler:

Niko, anlaşmayı bozar. Dimitri'yi öldürür. Pegorino'ya da ihanet etmiş olur. Karanlık işlerden kurtulduğunu zanneder. Ardından Roman'ın düğününe gider. Kiliseden çıktıklarında Pegorino bir arabayla belirir ve ateş açar. Kate, bu saldırı sonucu ölür. Ardından Niko, Jacob ve Roman ile birlikte Pegorino'yu öldürür ve oyun biter.

Niko, anlaşmayı yapar ve parasını alır. Ardından Roman'ın düğününe gider. Kiliseden çıktıklarında bir tetikçi Niko'ya arkadan yaklaşır, tabancasını dayamak üzereyken kulağına şu sözleri söyler: 'Niko Bellic, Dimitri Rascalov'dan bir hediye.'. Tetikçi ve Niko arasında bir arbede yaşanır ve o esnada silah 3 kez ateşlenir. İlk 2 ateşi tetikçi, 3. ateşi Niko patlatır. 1. mermi Roman'a, 2. mermi havaya, 3. mermi tetikçiye gider. Roman ve tetikçi ölür. Ardından Niko, Jacob ile beraber Dimitri'nin peşine düşer. Uzun bir kovalamaca esnasında Niko, Dimitri'yi Pegorino'yu öldürürken görür, ve hikayenin sonunda Niko, Dimitri'yi yakalar ve öldürür.
İki ölüm de bir cut-scene ile gösterilir. Mekan aynıdır. Birinde Pegorino, birinde Dimitri ölür. Deal Ending'i, Revenge Ending'den daha özel kılan en önemli şey ise, bu ölüm sahnesinin ardından ekstra bir cutscene daha içermesidir.

Dimitri'nin öldüğü cutscene yağmur sesiyle biter, ekran kararır. Karanlık görüntüdeki yağmur seslerine GTA4'ün efsane müziğinin acıklı piyano versiyonu eşlik ederken ekstra cutscene başlar. Cutscene boyunca kapalı havadaki Liberty City manzaralarını izler, efsane müziği dinleriz. Bunun üstüne, Niko'nun, Roman'ın ölümünün ardından yakınlarıyla yaptığı telefon konuşmalarına şahit oluruz.
İlk konuşma Roman'ın en yakın arkadaşı Brucie iledir. Üzüntülerini dile getirir, Roman'ı kast ederek 'Hantal herif bizi bıraktı.' der. Niko bırakmadığını, kendilerinden koparıldığını ve asla geri dönemeyeceğini söyler. Aynı esnada Roman ile Niko'nun çerçeveletilmiş resmini görürüz. Ardından Niko, Roman'ın eşi Mallorie'yi arar ve Roman'ı öldürenleri öldürdüğünü haber eder. Mallorie bunun Roman'ı geri getirmeyeceğini, Roman'ın asla oğluyla tanışamayacağını söyler. Niko bunu duyunca şaşırır ve 'Oğlu mu?' diye tepki verir. Mallorie, Roman'dan hamile olduğunu söyler. Niko, Mallorie'ye oğlunun asla hiçbir şey hakkında zorlanmayacağını söyleyerek ilgileneceğini ima eder. Mallorie teşekkür eder, deneyeceğini bildiğini ama babasız bir çocuğun zorlanacağı çok şeyi olduğunu söyler.
Ve son konuşma Kate iledir. Tedirgin bir sesle çok üzgün olduğunu söyler. Niko da üzüntüsünü belirtir. Kate, eğer olaylar hakkında konuşmak isterse, hatta ne isterse, sadece arkadaşlık isterse bile yapabileceğini söylerken Niko 'Roman'ı istiyorum.' der. Kate, Niko'ya bunun kendisini mahvetmesine izin vermemesi gerektiğini söyler ve birlikte bir çözüm denemeyi rica eder. Niko 'belki' der, yapılması gereken daha önemli işlerin olduğunu söyler ve telefonu kapatır. Bu konuşmanın ardından, Niko'nun Liberty City'ye ilk adımını attığı limanı izleriz. Bütün hikayenin başladığı, Roman'ın arabasına bindiğimiz yeri. Müzik de sahneyle beraber sona ererken Niko kendi kendine şu cümleyi söyler:
"Demek ki rüyanın hissettirdiği şey bu. Bu, arzuladığımız zafer."
(GTA 4 - Final Mission / Deal Ending - A Revenger's Tragedy (1080p) isimli youtube videosundan bu ek sahneyi izleyebilirsiniz, ek sahne 16:42'de başlıyor)

Bildiğiniz gibi oyunun esas kahramanı (Niko) ve esas kötüsü (Dimitri) vardır. Bu karakterler çok ince yazılmıştır. Dimitri, oyun boyunca her evrede ortaya çıkıp Niko'nun işlerini zorlaştırır.
Oyunun en başlarında Niko'yla çalışmaya başlayan Dimitri, Niko'ya ihanet edip evini ve işyerini kundaklatarak savaşı başlatmıştır. Bundan evvel Dimitri, Niko'nun Liberty City'den önceki hayatından düşmanı olan Bulgarin ile ortaklaşıp Niko'yu öldürmeye çalışır. Kurtulsa da peşini asla bırakmaz, ilerlerde iş Roman'ı kaçırmaya kadar gider.
Roman ise oyun boyunca Niko'nun beraber yaşadığı, mücadele verdiği, koruduğu kuzenidir. Sürekli gözümüzün önünde olması, şapşal, komik olması ve iletişimimizin hiç kopmamasıyla oyuncuyla kuvvetli bir bağ kurar. Daima Niko'nun düşmanlarının, Dimitri'nin hedefindedir. Kendisi Niko için olabilecek en büyük ve acı kayıptır.
Kate çok sonraları tanıştığımız, sadece cutscenelerde gördüğümüz biridir. Ne oyuncuyla, ne de Niko'yla sağlam bir duygusal bağı kurulamamıştır.
Dolayısıyla, Revenge Ending'de Kate'in kurban Pegorino'nun baş villian olmasını değerlendirirsek, Deal Ending'e göre çok daha etkisiz bir finaldir. [/spoiler]
Her şeyin üstüne Deal Ending için böyle müthiş bir cutscene ve bu cutscene'e özel bir müzik tasarlanmışsa, aslında buna yani Deal Ending'e gerçek son dememiz gerekir, değil mi?

Ekstra Cutscene, yıllar evvel oyundan kaldırıldı. Cutscene'deki telefon konuşmaları oyun bittikten sonra oyun içi aramalar olarak koyuldu.
GTA5'te Jimmy karakterinin laptopunda Niko'nun life invader profili bulunuyor ve profilinde Roman ekli, ayrıca Roman'ın doğum gününü kutladığı bir post paylaşmış. Yani, Revenge Ending canon (esas) alınmış.

GTA4, motoruyla, oynanışıyla, grafikleriyle çağ açmasının yanı sıra, bu kadar çarpıcı bir hikayeyi başarıyla anlatabilmesiyle de bir efsanedir. Benim nezdimde hala en içselleştiğim, en bağlandığım oyun senaryosudur. Fakat oyun firmaları o kadar paragözdür ki, yaptıklarının manevi değerini unutup maddiyat için maneviyatın içine sıçmaktan çekinmezler. Bunu yaparlar ve çoğunluk şikayetçi olmaz. Çünkü farkındalık her zaman azınlıklara mahsustur.
Okuduğunuz için teşekkürler.